ด้ายเทียน ด้ายแว็กซ์สำหรับงานคราฟต์

ด้ายแว็กซ์ (Waxed Thread) กับ ด้ายเทียน คืออะไร

ด้ายแว็กซ์ หรือที่บางครั้งเรียกว่า ด้ายเทียน เป็นเส้นด้ายสำหรับเย็บผ้าที่ผ่านกระบวนการเคลือบด้วยขี้ผึ้ง (wax coating) ทำให้เส้นด้ายมีความเหนียวแข็งแรงกว่าเส้นด้ายธรรมดา การเคลือบขี้ผึ้งบนเส้นด้ายช่วยป้องกันไม่ให้เส้นด้ายพันกันหรือขาดง่าย ยังเพิ่มคุณสมบัติกันน้ำและทนทานต่อการใช้งานหนัก (abrasion resistance) ด้ายชนิดนี้จึงเหมาะกับการเย็บงานที่ต้องการความแข็งแรงสูง เช่น งานเครื่องหนังหรือผ้าใบ หนักๆ นอกจากนี้ “ด้ายเทียน” เป็นอีกชื่อติดปากที่หมายถึงด้ายเคลือบขี้ผึ้งเช่นกัน เนื่องจากกระบวนการผลิตมักใช้วิธีคลุกเคล้าด้วยขี้ผึ้งเหมือนกัน (ตามความหมายในคำว่า “เชือกเทียน” ที่หมายถึงเชือกคอตตอนชุบเทียนให้แข็งแรงและมันเงา) จึงถือว่าด้ายแว็กซ์กับด้ายเทียนเป็นสิ่งเดียวกัน เพียงแต่ต่างชื่อเรียกเท่านั้น

ด้ายแว็กซ์มีกี่แบบ

ด้ายแว็กซ์ หรือ ด้ายเทียน เป็นเส้นด้ายที่เคลือบขี้ผึ้งเพื่อเพิ่มความเหนียว แข็งแรง และกันน้ำ เหมาะสำหรับงานเย็บมือ เย็บหนัง และงานคราฟต์ทุกประเภท
ด้ายแว็กซ์มีทั้งหมด 2 แบบหลัก ซึ่งแต่ละแบบให้ผลลัพธ์และลักษณะงานที่แตกต่างกัน

---

1. ด้ายแว็กซ์เส้นแบน (Flat Waxed Thread)

ด้ายแว็กซ์เส้นแบนมีผิวแผ่ราบ นิยมใช้ในงานที่ต้องการ “ตะเข็บกว้าง เรียบ และเห็นลายด้ายชัดเจน” เช่น กระเป๋าหนัง เข็มขัด หรือของตกแต่งที่ต้องโชว์ฝีเย็บ

ความหนา (มม.)	หน่วยเดเนียร์ (D)	การใช้งานทั่วไป
0.8 mm	150D – 210D	งานหนังชิ้นเล็ก กระเป๋าสตางค์ และงานที่ต้องการรอยเย็บเรียบ
1.0 mm	150D	ขนาดมาตรฐาน เหมาะกับงานเย็บมือทั่วไปและสินค้าหนังแฟชั่น
1.1 mm	210D	ใช้ในงานหนังที่ต้องการตะเข็บกว้างและชัด เช่น เข็มขัดและซองหนัง
1.2 mm	–	ใช้กับงานหนังหนา เช่น กระเป๋าเดินทางและของที่ต้องรับน้ำหนักมาก

จุดเด่นของด้ายเส้นแบน:
รอยเย็บดูพรีเมียม มีความเรียบแน่นและสม่ำเสมอ เหมาะสำหรับงานที่ต้องการโชว์ฝีเข็มอย่างมีสไตล์

---

2. ด้ายแว็กซ์เส้นกลม (Round Waxed Thread)

ด้ายแว็กซ์เส้นกลมเป็นแบบที่นิยมที่สุด ผลิตจากเส้นใยโพลีเอสเตอร์ถัก (Gallop Knitting) ให้ความแข็งแรงสูงและเดินเข็มได้ง่าย เหมาะสำหรับงานเย็บมือทั่วไป

เส้นผ่านศูนย์กลาง (มม.)	การใช้งานทั่วไป	เทียบขนาดเชือกเทียนไทย
0.45 mm	งานละเอียด เช่น เครื่องประดับ ซองบัตร	เบอร์ 50 (ขนาดเล็กสุด)
0.55 mm	กระเป๋าหนังเย็บมือ สินค้าขนาดกลาง	–
0.6 mm	งานมาตรฐาน เย็บผ้าและหนังทั่วไป	–
0.8 mm	งานที่ต้องการความทน เช่น เข็มขัด กระเป๋าใบใหญ่	เบอร์ 3 – 4
1.0 mm	งานหนัก เช่น มาคราเม่ (Macramé) หรือสร้อยถัก	เบอร์ 2

จุดเด่นของด้ายเส้นกลม:
ด้ายไม่พันกัน เดินเข็มได้ลื่น เส้นกลมช่วยเติมเต็มรูเจาะให้รอยเย็บแน่นสวย เหมาะกับงานเย็บหนังทุกประเภท

---

สรุปการเลือกใช้งาน

ประเภทด้าย	ลักษณะเส้น	เหมาะกับงาน	จุดเด่น
ด้ายแว็กซ์เส้นแบน (Flat)	แบน ราบ	กระเป๋า เข็มขัด ของตกแต่งโชว์ฝีเย็บ	รอยเย็บดูพรีเมียม เห็นชัด
ด้ายแว็กซ์เส้นกลม (Round)	กลม เต็มรู	งานเย็บมือทั่วไป เย็บหนัง DIY	เย็บง่าย แน่นสวย ทนทาน

---

ด้ายแว็กซ์มีทั้งแบบ “เส้นแบน” และ “เส้นกลม” โดยแบบแบนให้ลายเย็บเรียบหรู ส่วนแบบกลมเย็บง่ายและทนกว่า เหมาะทั้งงานเย็บหนัง งานคราฟต์ และงาน DIY ทุกรูปแบบ

คุณสมบัติเด่นของด้ายแว็กซ์/ด้ายเทียน

• ความแข็งแรงสูง (High tenacity) – ด้ายแว็กซ์ทำจากเส้นใยโพลีเอสเตอร์หรือไนลอนคุณภาพสูงที่มีความต้านแรงดึงมากกว่าด้ายเย็บผ้าปกติ ทำให้ไม่ยืดเวลาเย็บและทนทานเป็นพิเศษ การเคลือบขี้ผึ้งช่วยให้ด้ายไหลผ่านวัสดุได้ลื่นขึ้น และช่วยให้รอยเย็บเรียบเนียนสวยงาม
• กันน้ำและป้องกันขุย – ขี้ผึ้งบนด้ายช่วยลดการซึมน้ำและชื้น ทำให้รอยเย็บทนต่อสภาพอากาศ อากาศชื้นหรือรอยเสียดสีมากขึ้น รวมทั้งผิวด้านนอกเรียบลื่น จึงไม่จับเป็นก้อนหรือขุยง่าย (non-tangle) ขณะเย็บด้วยมือ
• ทนต่อการเสียดสี (Abrasion resistance) – ด้ายมีชั้นเคลือบ Wax ช่วยปกป้องผิวด้ายจากการขัดสี หรือการเสียดสีกับผิววัสดุ เช่น หนังหรือผ้าใบ อย่างมาก ทำให้ตะเข็บมีอายุใช้งานยาวนานเกินกว่าด้ายเย็บปกติหลายเท่า
• ไม่ยืดตัว (Low stretch) – ด้วยโพลีเอสเตอร์คุณภาพสูงเส้นด้ายจึงเกือบไม่ยืดขณะใช้งาน จึงคงรูปตะเข็บให้คงที่โดยไม่คลายตัว ทำให้รอยเย็บคงรูปสวยงามเสมือนมืออาชีพ
• ใช้งานง่าย – ด้วยคุณสมบัติเคลือบขี้ผึ้ง ด้ายจึงง่ายต่อการร้อยด้วยเข็มและการใช้งานเย็บมือ ช่วยให้ด้ายเลื่อนไหลผ่านวัสดุได้สะดวก และป้องกันไม่ให้ด้ายพันกันขณะทำงาน

วิธีผลิตด้วยเทคโนโลยี Gallop Knitting

ด้ายแว็กซ์โพลีเอสเตอร์ยุคใหม่มักผลิตด้วยเทคโนโลยี Gallop Knitting ซึ่งเป็นการถักด้ายจากเส้นใยโพลีเอสเตอร์คุณภาพสูง โดยเครื่องจักร Gallop จะถักเป็นโครงสร้างหลอดหรือถักเกลียวให้ได้เส้นด้ายกลมที่ทนแรงดึงสูง การถักด้วยวิธีนี้ทำให้เส้นด้ายมีความสม่ำเสมอและแข็งแรง รองรับแรงดึงได้ดี โดยที่เนื้อด้ายแทบไม่ยืดตัว ผิวด้านนอกเรียบลื่น เหมาะสำหรับงานหัตถกรรมและการเย็บหนังอย่างมืออาชีพ

การใช้งานของด้ายแว็กซ์/ด้ายเทียน

ด้ายแว็กซ์/ด้ายเทียนเป็นเส้นด้ายอเนกประสงค์ที่นิยมใช้กับงานเย็บมือและงานฝีมือหนักๆ หลายประเภท ได้แก่

• งานเครื่องหนัง – เย็บกระเป๋า รองเท้า เข็มขัด และเครื่องหนังทั่วไป ด้วยความแข็งแรงและป้องกันการซึมของน้ำจากขี้ผึ้ง ทำให้ตะเข็บหนังคงทน แข็งแรงยาวนาน
• งานผ้าและกระเป๋า – เย็บผ้าใบกันน้ำ, กระเป๋าผ้า, รีแพร์ผ้ายีนส์ (Denim) หรือผ้าหนาอื่นๆ ที่ต้องรับแรงดึงสูง ด้ายไม่ยืดตัวจึงเหมาะต่อรอยตะเข็บเนื้อผ้าหนา ทนต่อการใช้งานหนักเช่น รองเท้าและเป้สะพายหลัง
• งาน DIY / งานประดิษฐ์ – ใช้ร้อยลูกปัด ปักมาคราเม่ (macramé) เย็บหนังสือ ทำสร้อยและเข็มกลัด พู่ผูกพระ ทั้งนี้เพราะขี้ผึ้งที่เคลือบผิวยังช่วยให้ด้ายไม่พันกันใช้งานง่าย และให้ผิวงานที่ดูเรียบร้อยมีมูลค่าสูง
• งานหนังสือและกระดาษ – ด้ายแว็กซ์เป็นที่นิยมในการเข้าเล่มหนังสือ สมุดทำมือ และแฮนด์เมดต่างๆ เนื่องจากความทนทานสูงและเกือบไม่ยืดตัว ทำให้หนังสือหรือไดอารี่คงรูปไม่คลาย และผิวขี้ผึ้งช่วยให้ด้ายเลื่อนผ่านกระดาษได้ลื่นโดยไม่ทำกระดาษขาดหรือเสียหาย
• อุปกรณ์กลางแจ้ง (Outdoor Gear) – ใช้เย็บผ้าใบเต็นท์ เป้สะพายหลัง เฟอร์นิเจอร์สนาม และอุปกรณ์เดินป่า เพราะกันน้ำได้ดีและทนต่อสภาพอากาศโหดร้าย ทั้งแดดและฝน ทำให้ตะเข็บกลางแจ้งทนทานยิ่งขึ้น

ตารางขนาดของด้ายแว็กซ์โพลีเอสเตอร์

ตารางนี้แสดงความสัมพันธ์ระหว่างเบอร์ด้าย (Denier/Ply) กับเส้นผ่านศูนย์กลาง (มม.) ของด้ายแว็กซ์ถักกลมที่นิยมใช้ทั่วไป:

เบอร์ด้าย (Denier/Plies)	เส้นผ่านศูนย์กลาง (มม.)
150D/16	0.42
210D/16	0.48
250D/16	0.52
300D/16	0.57
420D/16	0.70
630D/16	0.80
630D/12	0.80
840D/16	1.00

หมายเหตุ: ขนาด 630D/12 และ 630D/16 ให้เส้นผ่าศูนย์กลางเท่ากัน แต่จะแตกต่างกันตรงจำนวนเส้นย่อยภายในเส้นด้าย ซึ่งมีผลต่อความแข็งแรงและความยืดหยุ่นเล็กน้อย

สรุป: ด้ายแว็กซ์และด้ายเทียนเป็นเส้นด้ายชนิดเดียวกัน ทั้งคู่คือด้ายที่ผ่านการเคลือบขี้ผึ้งเพื่อเพิ่มความแข็งแรงและความทนทาน ให้คุณสมบัติกันน้ำ ไม่ขุยง่าย เหมาะกับงานเย็บมือและงานกลางแจ้งมากมาย การเลือกใช้ด้ายชนิดนี้จึงช่วยให้รอยเย็บของงานฝีมือหรือเครื่องหนังของคุณดูเป็นมืออาชีพ มีความทนทาน และสวยงามไปตลอดอายุการใช้งาน ฯลฯ ใช้วัสดุชั้นดี ทนทานต่อการใช้งาน ด้ายเย็บมือที่ใช้งานได้จริง